Wednesday, 3 January 2024

नैनिताल - बिनसर - सुसाट हिमालय निसर्ग भ्रमंती

 नैनिताल बिनसर - सुसाट हिमालय निसर्ग भ्रमंती






नैनिताल-बिनसर दौऱ्यावरून येऊन 2-3 दिवस झाले पण मन मात्र अजून तिथेच रेंगाळतय..

ते उंच उंच वृक्ष, घनदाट जंगल, वळणा वळणाचे रस्ते, दुरून दिसणारी बर्फाच्छादित अगणित शिखरे..नयना लेक आणि प्रचंड थंडी..खरंच अविस्मरणीय..

जेव्हा हिमालयात जातो तेव्हा मुंबई-पुण्याच्या मंडळींना मोठा प्रवास अनिवार्य..पण थोडा त्रास झाला तरी आपण जेव्हा हिमालयाच्या कुशीत शिरतो तेव्हा मात्र थकवा शीण कुठल्याकुठे पळून जातो..त्या थंड वाऱ्याच्या झुळुकींनी मन प्रफुल्लित होते..

असेच झाले नैनिताल मुक्कामी पोहोचल्यावर..सुंदर टुमदार घर..नाताळ साठी सजवलेले..बाहेर मोठ्ठी गच्ची..आत जाण्याआधीच सर्वांची फोटोग्राफी तिथे सुरू झाली..काहीजण विडिओ कॉल वरून घरच्यांना घर दाखवू लागले..

इथे तीन दिवस मुक्काम, खाण्या-पिण्याची रेलचेल..नैनिताल भटकंती, लेक मध्ये बोटिंग,किलबरी आणि पंगोट येथील पक्षी दर्शन,  टिफिन टॉप ला छोटा ट्रेक आणि प्रचंड खरेदी..

काही जणांना घेतलेले सामान ठेवण्यासाठी बॅगेची खरेदी पण करावी लागली..

रात्री रंगलेली गप्पांची मैफिल आणि कराओके ची गाणी..सगळेच भारी..

बिनसर जवळ तीलारी गावातील होम स्टे जरा वेगळा..गावापासून, शहरापासून दूर आणि हटके..

अतिशय सुंदर व कलात्मक बांधलेले घर..तीन मोठया खोल्या, त्यातील वरच्या दोन खोल्यांना पोटमाळा, खाली किचन व पुढे मोठ्ठे लॉन..रात्री अंगणात शेकोटी..सगळे स्वप्नवत..

मग एक दिवस जागेश्वर महादेवाचे दर्शन, एक दिवस जंगल भटकंती..तिथे रात्री शेकोटीजवळ बसलो असताना गावकऱ्यांनी सांगितले कि गावात बिबट्या आला होता..आणि मग सगळे आपापल्या खोलीत गपगार..रात्री बिबट्याची स्वप्नं..आणि भास..

आणि ट्रिप संपली पण बघता बघता..मग परतीचा प्रवास..काठगोदामला चक्क 'उडपीवाला' नावाचे हॉटेल आणि उडपी डोसा, इडलीवडे असा मेनू...पंजाबी फूड खाऊन कंटाळा आलेल्या जीव्हेला थोडा दिलासा..


मग प्रवास..प्रवास करीत घरी परतलो..

आणि आता पुढच्या वेळी डिसेंबरमध्ये कुठे जायचं याचा विचार सुरू पण झालाय..पण ट्रीपला बरोबर मात्र आताचे सर्वजण मात्र हवेत हं !


© आशुतोष

Team Sussat

Tuesday, 3 August 2021

अवचित गड - अवचित गवसलेले सुखाचे क्षण

                 अवचित गड 


सभोवती गर्द हिरवाई, पूर्ण जंगलातून वर चढत जाणारी पायवाट, 1 तासाची चढाई, पावसाने केलेली निसर्ग सौंदर्याची लयलूट.., किल्ल्यावर जाताना येणारे पक्षांचे संगीत त्याला बाजूने खळखळत वाहणाऱ्या पाण्याची साथ..

वर चढून गेल्यावर अचानक दिसणारे किल्ल्याचे प्रवेशद्वार, थोडेसे लपवलेले गोमुखी बांधणीचे..ते ओलांडून आत गेल्यावर एक पडके द्वार व नंतर खूप मोठ्ठा तलाव..त्याकाळी किल्ल्यावर खूप लोक रहात असावेत ते सांगणारा..नंतर एक शंकराचे - पिंगळसई ग्रामदेवतेचे लहानसे देऊळ , पण नवीन बांधकाम केलेले आणि थोडे खाली उजव्या बाजूस उतरले कि पाण्याची टाकी. एकदम स्वच्छ वाहते पाणी  कदाचित पावसाळा असल्यामुळे.. पाण्याची चव अतिशय मस्त, मधुर.. सगळा शीण घालवणारी. तिथे एक छोटे देऊळ व दगडात कोरलेली तलवारधारी योध्याची प्रतिमा, ती बाजी पासलकर यांची आहे म्हणतात..तिथेच डावीकडे एक सुस्थितीत असलेली दरवाजाची कमान. तिथून पुढे गेल्यावर थोडे डावीकडे वर गेले कि एक पडका टेहळणी                                          बुरुज..असाच एक बुरुज किल्ल्याच्या दुसऱ्या टोकाला आणि एकदम सुस्थितीत..

बुरुजावरून परत खाली येऊन थोडे पुढे जाऊन खाली उतरून गेल्यावर दोन डोंगरांना जोडणारा एक लाकडी पूल..हीच किल्ल्यावर येण्याची दुसरी वाट..

जेवण झाल्यावर पुन्हा परतीची तीच पण आता पावसाने निसरडी झालेली वाट..पुंन्हा गर्द हिरवाईत व पावसाच्या सरी झेलत गावात परत..

खूप वेगळा व निसर्गाजवळ घेऊन जाणारा अनुभव..

आता सुसाट ही एक family होत चाललीये त्याचा पुन:प्रत्यय या ट्रेक मध्ये आला..


©आशुतोष 

Sussat Rebel on Wheels

Website - sussat.co.in

PC - Makarand Bedekar


Thursday, 18 September 2014

Viewmaginations - Tamini Ghat

There are some places on earth which are made up only for some specific seasons. Monsoon is a season that probably brings a limelight to places that are least visited during other seasons. One such place I visited a while ago is tamhini ghat.





A part of western ghats ,the place has a characteristic feel of the western ghats with fog,mist,wind and a plethora of combinations of cloud formations.
This is a mystical place in a sense that you are gazing into the vast expanse of the valley with a perfect whiteout for a little while and clear view of what lies beneath in other instant.




A certain reason why people flock here around on weekends is myriad of waterfalls and streams where people can chill out. With absolutely nothing that can stop the incessantly flowing water and rains this place really is mini heaven for nature lovers and is a real stress buster.
A picture showing people chilling out and how nature keeps an eye on us in its unique ways.



For some of us who love to photograph things ,there is a lot to experiment here with streams,stones and their wonderful combinations.A stream flowing ceaselessly amidst all the stones and rubbles always inspiring human nature to keep moving.......


For a change one can try out a hand at candid shots as there are many people wandering around the
vast expanses of the plains of this beautiful place.The mist creates a wonderful mood in the picture below where a couple keeps walking against strong winds......


Being close to metropolitan cities, tamhini ghats is not short of many unnatural structures like towers and electric poles. Creating silhouettes of these structures against the background of mists n clouds gives a wonderful ambience in the pictures. A transmisson tower in between two hills shows a contrast of natural powers and unnatural things.


Monochrome images showing combinations of trees and the ambience of monsoon always has been something different to capture.Monotone is instrumental in giving an enigmatic feel to the images,which this place deserves for sure.Western ghat terrains have always been a delight to visit in monsoons and to photograph them in monotones is really a treat.


Standing trees on cliffs always reminds of some strong men who always stood tall amidst difficult conditions. Nature in itself provides us with innumberable things to get inspiration from. I hope we all oblidge that some day or the other........


Swapnil Deshpande ©

Viewmaginations - Nagzirian Vignettes

Nagzira.... A jungle in maharashtra that as of now does not have that kind of glamour as bandhavgarh or kanha but sure gives a run for money when it comes to sighting tigers this season.With the news of regular sighting of a tigress and her two cubs(that are christened jay and Viru) the forest is having rush and glamor too.


We were greeted by an Indian Gaur just as we entered the gate. It was crossing the safari track along with two others.Its size can be easily gauged by the fact that a full grown gaur can cover a safari track easily.



Apart from the famous tiger trio, Nagzira is also famous for wild dogs aka dhol too.Its a common sight here to see them in herds and having a breather in water holes.




There are ample birds about 60 to 70 types of different birds that can be sighted in Nagzira. Among them I found Indian pitta most beautiful.Sighted it on a perch near the safari track.




As we were venturing into the jungles we heard the news of the mother tiger sighted near the water holes.We went towards that spot soon but to our dismay we found hoards of gypsies and private vehicles.nevertheless we did sight a tiger and unsurprisingly her two cubs also joined in to give her company in the waterhole.




Sighting on the next day was eventful as there was news of a  kill early morning at 5 am ,which to our luck wasn't a rumor. As our gypsy approached the gaur galli road we saw the tiger cubs feasting on the sambar kill.It was kind of gross view but then this is WILD. To see the tiger with a kill is certainly something that remains in mind for a long time and also shows its character.




Its a treat to observe tiger behavior when it has a kill. A tiger seems to be a real glutton when it comes at chomping meat and specially when it is hungry.
It was surprising to see one of the tigers guarding the kill and the others taking turn to be at the waterhole for quenching thirst after heavy meals.




Above picture shows the A-mark mother tiger with its son,and other son meanwhile guarding the hunt. After these two departed the other tiger came in and did the same.




A typical Nagzira scape with its artificial water holes and tiger quenching its thirst.
Many moods of the tiger can be captured specially when its a cub since it is very inquisitive of its surrounding. It even smells trunks and other such objects out of sheer curiousness.






A tiger cub is also wary of the sounds and is very probing about them. A pic shows its alertness as a vehicle honked an unnecessary horn.A typical problem in nagzira as the forest allows many private vehicles along with the gypsies for the safaris.Inspite of forest guards trying to convince people to leave after 5-10 mins of sighting,adamant people dont leave their prime place of sighting which results in desperate people taking some desperate measures.


Denizens of Nagzira also include some common species like langurs ,spotted deers ,sambars etc.
The atmosphere is month of may is dry and hot and even langurs can't hide their resentment towards the heat.


A sambhar watches closely of any vehicles around before crossing road.




Nagzira surely is a wonderful place to be in summers with such nice sightings. As it is near to Nagpur connectivity is not a major issue.
 After the rains most of the denizens move to inner parts of the jungle so sighting is rare in winters and in monsoon the park is closed. Since the siblings and mother tiger are bonded together ,sighting was comparatively easy.After the two male cubs seperate and form their own territory sighting them would not be so easy.
Still we'll be waiting for the new cubs and have a dejavu of these scenes ....along the gaur galli road or the water holes......its now that I realize why wildlife photography is also called natural history photography too.....memories to cherish for us as the animals perform their regular chores.........

Swapnil Deshpande ©

 

Monday, 15 September 2014

Hugging the Himalayas

Hugging the Himalayas

*Crump* 
*Crip*
*Kudum* 
The leaves and the twigs broke under my shoes. I was panting and puffing and sweating. Ashu dada called out, “We are almost there!” 
I put my head down and kept climbing until there was no more to climb.  
“Guys, you got to see this!” 
I raised my head and lost my breath. 
We were standing atop a hill overlooking the the magnificent snow mountains. The Dhauladhar range covered in white swept across our eyes. The sky was a true ‘sky blue’ and the sun shone on the tallest of the peaks. 
I was in heaven! 
And to prove that the cities lay on the other side cramped up like little ants. 
At Triund  and Photograph by me :) 

Once I had gotten my bag in my yellow tent I sat outside and lay on my back  watching the soft fluffy white clouds breeze by, taking in every bit of the snow wonder. The snow mountains looked no less than a bowl of vanilla ice cream sprinkled with choco chips. If only I had a spoon that would fit what I could see! 
We were at Triund which was our last of the stops of our trek. 
Our trek had commenced some six days ago after we had got off at Jalandhar station and had bus-ed to Mcleodganj. That evening we saw the monastery where Dalai Lama stayed frequently, walked around the bustling Tibetan market and went to bed unaware of waited for us in the next few days of trek. 
The next day we were dropped by cars on a clearing circled by the pine trees. Cars, mobiles and everything worldly was soon to be forgotten as we were going to traverse and disappear into the heart of the Dhauladhar range. That day we climbed down, crossed a few villages, walked downhill amidst the pine forests and climbed a hill. It took us close to seven hours to reach our first camp site which was  near a river, in a meadow near the Kareri village. We were first greeted by our khacchars (mules) our trusted aides who had and were going to carry our baggage, tents and food for the rest of the trek. Picking our tents and freshening up we were served warm tea and soup soon after.  Once we had eaten our dinner under the starry sky and warmed up to each other around the campfire we went back to our tents and slept snuggled in our sleeping bags. 

The journey
Everyday from then on was a different campsite at night, a different peak, a different height. And everyday brought a new set of challenges. 
On the second day on our trail we faced the wrath of the unpredictable weather of Himalayas.  Just as we had finished eating out pack lunch around a gushing river it started raining. Something hard was falling on us, hitting us. It was not just rains but hailstones raining. Luckily we spotted a shepherd’s makeshift hut and ran inside for cover. That day we realized how temporary everything is. Some minutes ago we were happily devouring the food in the sun and now we were huddled up praying for the hailstorm to stop. After a good two hours of raining it indeed stop. 
When we came out what we saw was a change of scenario. The green pastures on which we were walking were covered by a sheet of white snow. It had stopped raining but the sky was seized by an army of grey clouds who were moving swiftly, towards other mountains.
We carefully trotted not wanting to slip on the snow and in an hour’s time reached our ‘rescue campsite’. Our original campsite was feet above from where we were but estimating our speed and the weather the leaders and the guides knew that we might not be able to make it to the scheduled campsite in daylight. A quick decision was taken of camping at a nearby site for the night and continuing the trek the following day. 
By the time we reached our ‘rescue campsite’ the rain and the winds had mellowed and the sun had begin to shine again. Our prayers had been answered! 
The rescue campsite was called ‘Revati’ locally. Revati was nestled in a valley, alongside a river. 
It was here where I found my writing dream spot from where I wrote in my dairy, it was here the fellow trekkers bonded on drying clothes over the campfire and it was here where we realized the true worth of our race.  I had around rupees thousand with me on that day when it hailed. But none of those rupees translated to help. All we did that day was to surrender to the mercy of God and Nature and pray for the hail storm to stop. 
Nature indeed was and is the greatest and humans no matter how rich and intelligent are no more than a tiny entity, a minuscule part of God’s creations. 
At Kareri Lake
The next day we trekked up to the Kareri Lake which is at a height of over nine thousand feet above sea level. The trail up was the happiest and the most relaxed of all for we halted and snapped ourselves, crossed a shepherd’s hut and met three newly born sheep, lunched at the temple feasting on the view of the lake as the Minkiani pass reflected in its pristine, clear water. As our tents were being pegged we climbed till the snow slopes and let our inner child take over us. Everyone in our group from the fifty six year old to the seventeen year old took part in the sleighing on the slopes! Our wind cheaters were transformed into sledges. We slid in ones, two’s and three’s as we laughed and giggled and had time of our lives :) 
The last four days of our trek were devoted to Triund. We camped two nights at Naddi village and Baal village respectively and enjoyed a brush with the local life. Our guides Rajesh and Dimple lived in those villages. In the little interaction we had with their families and neighbours we understood that money had no or little value in the Himalayas and that what truly matters is kindness. The families welcomed us into their worlds warmly and open heartedly. They chatted, invited us to stay with them whenever we wished to in future. 
Of what we saw in those small villages is that the Himachalis had money, property all the worldly materials but yet their lives were so difficult. Some kids hiked for over an hour uphill and downhill everyday just to make it to school, the men and women carried their own burdens and had to trek just to reach the nearest bus stop so they could run errands in the nearby city.
In Himalayas it doesn’t matter if you are rich or poor, what matters is how you keep on going, facing such difficult conditions. Its not easy living up there yet people live happily years after years. 
The next day after we had reached Triund we were scheduled to visit the glacier and Lahesh cave but the plan was marred by incessant rain and hail storm. That day we stayed zipped up in our tents again at the mercy of Nature waiting for the rains to stop its whiplashing. The seven hours of rainfall blew away and demolished our dining tent and the toilet tents. 
The storm at Triund
Yet in those seven hours we caught glimpses of the snow peaks disappearing from sight, saw how the clouds circled the cities below and showered on them, we heard the hail stones drumming against our tents and we sang our hearts out almost jamming with the rain. Inspite of the crazy rain and the hailstorm our kitchen staff cooked us a delicious lunch of pipping hot khichadi. 
That afternoon we napped in our sleeping bags wishing the rain would stop before we wake up. And it did! As we were called out for tea we saw the sun was already working on drying off anything drenched. 
Nature was indeed funny! It made us wonder if the storm was for real? Nature restored everything the way it was before. 
Up came our toilet tents! Up came the horses and the sheep who had miraculously gone undercover till it rained. Up came the blue sky and the soft fluffy white clouds! 
The eight days of our hardcore trekking in Himalayas had changed my life and (as I know) the lives of my fellow trekking friends. Every single person was away from their real life, their routine, their home but yet living this trek was real. We all were disconnected from real time, from the world yet we neither mind it nor missed it. 
We were busy living in the moment. Busy experiencing the real things- feeling the tiny droplets falling on the face, going to sleep listening to the wind blow, running our hands and feeling the ripples of the river, marveling at the grand Himalayas, being hypnotized watching the stars and sneaking out of the tent in the middle of the cold night just to get a sneak peek of the Milky Way Galaxy (oh yes I saw the Milky Way Galaxy band and it was enchanting!). 
I have come back home richer (with more friends with whom we shared each other’s life secrets and stories), fresher (every sight was more beautiful that the previous one and it remains in my memory forever), mesmerized (every small thing about Nature- the day, the night, the sunset, the mountains, the stars everything). 
Even though I am here now I can close my eyes and go back in the mountains and feel that I am indeed hugging the Himalayas.
Oh yes I lived and how!  :) 



- by Amruta Pradhan ©

Original link of blog - http://silence-speaks-here.blogspot.in/2014/06/hugging-himalayas.html?spref=fb

Friday, 12 September 2014

मत्स्यवेध


सुस्साट मधल्या काही पिसाट लोकांनी ऑगस्ट २०१३  मध्ये  स्पीती खोऱ्याची ट्रीप केली, 

त्यातील सुस्साट अनुभवांचा एक छोटासा ब्लॉग..

 लेखक - मकरंद बेडेकर 

Thursday, 11 September 2014

सुसाट सफर - लेह लडाखची

सुसाट सफर - लेह लडाखची

              साधारण २ वर्षांपूर्वीची गोष्ट आहे. माझा मुलगा त्याच्या मित्रांबरोबर मोटरसायकल वरून लेह -लडाख टूर करून आला. त्याचे फोटो पाहत असताना तो सांगत होता, हाच तो जगातील सर्वात उंच गाडी रस्ता ( Highest Motorable Road ) खारदुंग ला. (खिंडीला लडाखी भाषेत 'ला' म्हणतात आणि तलावाला 'Tso'.) उंची १८३८० फुट. त्याचे ते फोटो बघताना हे नक्कीच जाणवत होते कि हा रस्ता, लेह - लडाख सुंदर असले तरी दुर्गम आहे. तिथे जाणे अवघड आहे आणि कितीही इच्छा असली तरी आपल्या वाढत्या वयात तेथे जाणे अशक्य आहे.


आणि आता या क्षणी मी देखील माझ्या पतीसोबत याच खारदुंग ला टॉप  वर उभी आहे. उर अभिमानाने, राष्ट्रप्रेमाने भरून आलाय, श्वास धपापतोय, पण तो चालण्यामुळे नव्हे तर विरळ हवेमुळे. माझ्या बरोबर आलेल्या २३ जणांच्या भावना देखील साधारण अशाच …आणि हि अशक्यप्राय गोष्ट शक्य झालीय ती 'सुसाट' या ग्रुप मुळे.


साधारण मार्च - एप्रिल मध्ये माझ्या मुलाने मला विचारले कि 'सुसाट' चे आशु-विनय दरवर्षी प्रमाणे ऑगस्ट मध्ये लेह-लडाख टूर आयोजित करतायत, तुमची इच्छा होती न जायची?  मी विचारतो त्यांना …. !
सिनियर सिटीझन करू शकतील ना हि टूर ? विरळ हवेचा काही त्रास तर नाही होणार ना  ? असे अनेक विचार डोक्यात यायला लागले. 'सुसाट' च्या विनय शी बोलणे झाल्यावर समाधानकारक उत्तरे मिळाली व आमचा जाण्याचा बेत नक्की झाला व आमची विमानाची तिकिटेही मुंबई - श्रीनगर बुक झाली. 
लेह -लडाख परिसर हा जम्मू काश्मीर राज्यात येतो. जम्मू - काश्मीरची कारगिल व लडाख अशा दोन प्रांतात (जिल्ह्यात) विभागणी केली आहे. लेहला रस्त्याने जाण्यासाठी दोन मार्ग आहेत. पहिला मनाली-केलॉग-सारचू -पांग-उपशी- लेह. हा मार्ग मोटरसायकल ने जाणा-याना चालेन्जिंग वाटतो त्यामुळे सहसा बायकर्स या मार्गाने लेह गाठतात. तर दुसरा मार्ग श्रीनगर -द्रास -कारगिल -लामायुरू - लेह. हे दोन्ही मार्ग लेह येथे मिळतात. हा दुसरा मार्ग तुलनेने सोपा आहे व येथे landslide चा धोका थोडा कमी असल्याने आपण या मार्गाची निवड केली आहे. आम्ही निघण्याच्या आधी सर्व टूरला जाणा -या सहभागींची जी सभा झाली त्यात ही  माहिती आयोजक देत होते. एकूण मोहिमेत २० जण सहभागी होणार होते. साधारण वयोगट हा २० ते ६० असा होता व त्यात साधारण ६ कपल्स होती. हे सर्वजण मुंबई - पुणे - अहमदनगर येथील रहिवासी होते. आमच्या सर्व शंकांचे निरसन, high altitude sickness होऊ नये म्हणून घ्यायची काळजी व अगदी कायकाय बरोबर घ्यायचे व ते कसे bag मध्ये / havor sack मध्ये भरायचे याचेही मार्गदर्शन केले. आणि आमचा उत्साह प्रचंड वाढला. आम्ही सर्व तयारी करून निघण्याच्या दिवसाची वाट बघू लागलो.
                  विमानाने थेट श्रीनगर गाठल्यावर तेथे आयोजक व आमच्या टेम्पो traveler आमची वाटच बघत होत्या . सर्वजण वेगवेगळ्या फ्लाईट नी आलो तरी एकत्रच श्रीनगर हॉटेलवर पोहोचलो. तो दिवस श्रीनगर भटकंती, दल लेक, शिकारा सैर व शॉपिंग मध्ये संपला देखील. दुस-या दिवशी सकाळी लवकर सोनमर्ग मार्गे कारगिल गाठायचे होते. सोनमर्ग ला भरपेट नाश्ता झाला. तेथून पुढेच खूप अवघड असा झोझिला (पास) होता आणि लहरी निसर्गामुळे ३-४ तास झोझिला घाटात खोळंबा झाला. Landslide  झाल्याने B.R.O. - JCB ने माती दूर करत असताना गाड्यांच्या लांबचलांब रांगा घाटात लागल्या.
अर्थात ते ३ - ४ तास आम्ही सार्थकी लावले. राखी पोर्णिमा दुस-याच दिवशी होती. आम्ही त्या रांगेत उभ्या असलेल्या मिलिटरीच्या ताफ्यातील जवानांना राख्या बांधल्या. पुढे द्रास ला 'विजय पथ' हे कारगिल विजयाचे स्मारक व म्युझियम पहिले. जवानांना भेटलो. उर अभिमानाने भरून आला. सर्व जवानांना व त्यांच्या शौर्याला सलाम करून , रक्षाबंधन करून कारगिल मुक्कामी थोडे उशीराच पोहोचलो. सोनमर्ग सोडल्यावर झोझिला (पास) नंतर जाणवलेली एक गोष्ट म्हणजे हवेत जाणवणारा फरक, श्वास घेताना विरळ हवेमुळे होणारा थोडासा त्रास आणि निसर्ग सौंदर्यात झालेला आमुलाग्र बदल. सोनमर्ग पर्यंत हिरवाईने नटलेले डोंगर नंतर उघडे बोडके झाले आणि सर्वत्र वाळूंचे विविधरंगी पर्वत दिसू लागले.
                 कारगिल नंतर चा दिवस होता राखी पौर्णिमेचा . तो दिवस आमच्यासाठी अविस्मरणीय ठरला तो टूर आयोजकांच्या आयडियेच्या कल्पनेमुळे. आम्ही सकाळी निघालो ते सर्वजण पोहोचलो LOC वरील जवानांच्या एका कॅम्प वर. तेथे आमचे जोरदार स्वागत झाले.
सजवून ठेवलेले ओवाळायचे तबक व त्यात सुंदर राख्या ठेवल्या होत्य. आम्हाला बसण्यासाठी एक शामियाना उभारला होता. आणि त्यानंतर एक सुंदर राखीपौर्णिमेचा - रक्षा बंधनाचा कार्यक्रम सुरु झाला. आम्ही सर्व जणींनी उपस्थित जवानांना ओवाळून त्यांना राख्या बांधल्या. जवानांच्या चेहे-यावरील आनंद तर ओसंडून वाहत होता आणि आमच्या मनात होता भावनांचा कल्लोळ. या सर्व प्रसंगाचे वर्णन शब्दात करणे केवळ अशक्य. पण एक मात्र नक्की कि हि राखीपोर्णिमा आमच्या मनावर कायमची कोरली गेली.
येथे येणा-या सर्व पर्यटकांना हेच सांगणे आहे कि शक्य असेल तर LOC वरील मिलिटरी  कॅम्प ला अवश्य भेट द्याच ( यासाठी पूर्व परवानगी आवश्यक असते) येथे तुमचे नक्कीच स्वागत होईल.
या नंतरचा मुक्काम अल्ची या गावी होता. तेथे बुद्ध मंदिर व एक धरण आहे. रहायला हे ठिकाण नितांत सुंदर आहे. पुढील दिवशी आम्ही लामायुरू ही मोनास्टरी व पत्थरसाहिब हि दोन ठिकाणे पाहून लेह ला पोहोचलो. लामायुरू या मोनास्टरी समोरील डोंगर व त्यावरील वेगळ्या रंगाची माती / वाळू चंद्रभूमी   सारखी दिसते म्हणून याला Moonland असेही म्हणतात. पत्थर साहिब हा शीख धर्मियांचा गुरुद्वारा असून येथे डोके टेकवल्या खेरीज भारतीय सेनेची एकही गाडी तसेच एकही पर्यटक पुढे जात नाही. वाटेत जाताना एक Magnetic हिल नावाचे आश्चर्यकारक ठिकाण लागते. या डोंगरावर  चुंबकीय भार आहे त्याचा परिणाम धातूंच्या वस्तूंवर होतो व त्याचे प्रात्यक्षिक देखील आमच्या गाडीवर झाले...
            आणि बघता बघता - लेह मध्ये आपले स्वागत असो - अशा कमानीने आमचे स्वागत केले. लेह मध्ये प्रवेश केल्याबरोबर आपल्याला दिसते ते 'हॉल ऑफ फेम' हे लष्कराने बांधलेले वॉर म्युझियम. येथे लेह चा संपूर्ण इतिहास व आजपर्यंत या परिसरात झालेल्या युद्धांचा समग्र इतिहास मांडला आहे तसेच  या युद्धांमध्ये शहीद झालेल्या वीरांचे फोटो व त्यांचे एक भव्य स्मारक उभारले आहे. येथे युद्धात वापरण्यात आलेली शत्रूसैन्याकडील  युद्धसामग्री प्रदर्शित केली आहे तसेच सियाचीन या अतिशय दुर्गम भागातील अति उंचीवरील चौकीवर रहाणा-या सैनिकांबद्दलची संपूर्ण माहिती देणारे एक दालन आहे. 
         लेह हे अतिशय सुंदर शहर असून तिथून दूर दूर हिमाच्छादित शिखरांचे मनोहारी दर्शन होते. हे शहर थंडीमध्ये पूर्ण बर्फाच्छादित असते.  लेह हे  समुद्रसपाटी पासून ११५०० फुट उंचीवर असून येथुन पुढील प्रवास त्याहून जास्त उंचीवरून आम्हाला करायचा होता. लेहला पोचल्याच्या दुस-याच दिवशी १८३८० फुटांवरील खारदुंग ला  पार करून आम्ही नुब्रा valley त प्रवेश केला. डेस्कीट या गावी ओपन बुदद्धा ही अतीभव्य, जवळ जवळ ४ मजली उंच बुद्धाची मूर्ती बघून आम्ही हुंडर या ठिकाणी मुक्कामाला पोहोचलो.
हुंडर या ठिकाणी चक्क राजस्थान सारखे वाळवंट व SAND DUNES बघायला मिळतात. येथेच ते दोन वशिंड (Double Hump) वाले उंट आहेत. या उंटावरील   आनंदी  सफरीने या दिवसाची सुंदर सांगता झाली. पुढील दिवशी जर जास्त प्रवास होता. आम्ही वारीला मार्गे थेट पेंगोंग या ठिकाणी जाणार होतो त्यामुळे सकाळी लवकर निघालो. साधारण संध्याकाळी ४ वाजता पेंगोंग लेकचे प्रथम दर्शन घडले. हा लेक प्रचंड मोठा असून त्याचा फक्त एक तृतियांश भाग भारतात तर दोन तृतीयांश भाग चीन मध्ये आहे. या लेक मध्ये दिसणा-या निळ्या - हिरव्या रंगांच्या अनेकविध छटा हे याचे वैशिष्ट्य. हा लेक दिसल्यावर सर्व जणांमध्ये विशेषत: फोटोग्राफर्स मध्ये प्रचंड उत्साह निर्माण झाला आणि लेकची व माणसांची विविध छायाचित्रे कॅमे-यात बंदिस्त झाली. 
             येथून पुढील प्रवास हा लेह मार्गे मनालीच्या दिशेने तसा परतीचा प्रवास म्हणता येईल. परत जाताना लेह जवळील मोनास्ट्रीज, शे palace, सिंधू घाट , रांचो ची शाळा ( ३ इडियट फेम ), झोरावर palace , या सर्वांना भेट देऊन सो मोरीरी व सो कर हे थोडे आडवाटेला असलेले लेक बघितले. सो मोरीरी ला कडाक्याच्या थंडीचा व टेन्ट मधील मुक्कामाचा अनुभव जरा  हटकेच. नंतर  पांग ,सारचू करत केलोंग येथे मुक्काम व रोहतांग वरून मनाली. हा रस्ता तसा अवघड, खडतर पण बरोबर च्या मंडळींमुळे, अंताक्षरी खेळत, गाणी म्हणत, गप्पा मारत व निसर्ग सौंदर्य न्याहाळत सुकर झाला. लेह ते मनाली या भागातील निसर्गाचे एक वेगळेच सौंदर्य आहे हे पर्वत थोडे रौद्रभीषण आहेत आणि इथला निसर्ग  थोडा लहरी देखील आहे. 

             आणि मनालीत आल्यावर चक्क आपल्या घरीच पोहोचल्याची भावना मनामध्ये जागृत झाली. एवढा खडतर प्रवास निर्विघ्नपणे पार पाडला म्हणून देवाचे आभार मानले. अर्थात यात सर्वात मोठा वाटा नियोजनाचा. अतिशय शिस्तबद्ध व खेळीमेळीच्या वातावरणात चाललेला हा प्रवास. सुंदर हॉटेल्स, टेन्टस, चविष्ट नाश्ता , जेवण, सहभागींना काहीही कमी पडू न देण्याचे आयोजकांचे प्रामाणिक प्रयत्न यामुळेच मी व माझे पती ही  सहल यशस्वीरीत्या पूर्ण करू शकलो. पुन्हा अशाच सुंदर टूरला भेटण्याचा निश्चय करत सर्वांनी एकमेकांचा निरोप घेतला. 

सौ. अनिता ओक 

लेखिका या मुंबई महानगर पालिकेतून निवृत्त झाल्या असून सध्या तळेगाव येथे स्थायिक आहेत. 
सदर लेखात वापरलेले फोटो टूर दरम्यान काढले असून ते कविता जोशी, आशुतोष साळवेकर, रौनक राजे यांचे आहेत.

सदर टूर 'सुसाट रिबेल ऑन व्हील्स' या ग्रुप ने दिनांक  ८ ऑगस्ट ते २१ ऑगस्ट २०१४ या कालावधीत आयोजित केली होती व त्यात एकूण २४ जण सहभागी झाले होते.